• Informacje dla rodziców

        •  

          Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej -SI

           

                      W bieżącym roku szkolnym, Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi Nr 2 w Sokółce, przystąpiła do unikalnego projektu standaryzacji pierwszej polskiej baterii testów badających procesy integracji sensorycznej. Do chwili obecnej terapeuci pracują wyłącznie na narzędziach z przekładem na język polski.

          Pierwsze polskie testy pozwolą na jeszcze trafniejsze rozpoznawanie zaburzeń procesów integracji sensorycznej u naszych pacjentów oraz lepsze planowanie procesu terapeutycznego w odniesieniu do aktualnych warunków i zmieniającej się rzeczywistości..

          Działania w tym zakresie prowadzi certyfikowany terapeuta Integracji Sensorycznej, Pani Beata Piktel, która ukończyła szkolenie specjalistyczne, umożliwiające zaangażowanie się  szkoły w ten projekt.

          Zarząd Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej wystosował pisma przewodnie do Rodziców oraz pani Dyrektor Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 2 w Sokółce w celu przybliżenia tematyki i zakresu zaplanowanych działań.

          Wszystkim rodzicom dzieci biorących udział w projekcie dziękujemy za wyrażenie zgody i pomoc w realizacji przedsięwzięcia.

          Organizatorzy

          Od logopedy do specjalisty - dodatkowe konsultacje na starcie diagnozy

           

                      Problemy językowe, z którymi udajemy się do logopedy, mogą powstawać z bardzo wielu przyczyn. Postawienie prawidłowej diagnozy, a co za tym idzie – przeprowadzenie skutecznej terapii, często wymaga więc wsparcia wielu specjalistów z odległych nieraz dziedzin.

          Wielokrotnie podczas pierwszej wizyty u logopedy dostajemy skierowanie do innego specjalisty, gdyż postawienie prawidłowej diagnozy okazuje się niewykonalne bez dodatkowych badań. Zaburzenia w poprawnej wymowie mogą być bowiem wynikiem innych niedoborów lub po prostu nieprawidłowości anatomicznych czy funkcjonalnych. Współpracujących z logopedą specjalistów można podzielić na dwie grupy. W zakresie zainteresowania jednych jest budowa i funkcjonowanie aparatu mowy, w zakresie drugich – psychika małego pacjenta i jej wpływ na mowę.

           

          Specjaliści zajmujący się budową i funkcjonowaniem aparatu mowy pacjenta to: laryngolog, foniatra, audiolog i ortodonta.

           

           

           

          Laryngolog

          Niektóre wady wymowy mogą być wynikiem nieprawidłowości w zakresie aparatu mowy, do których właściwego zdiagnozowania niezbędny będzie właśnie ten lekarz. Gdy dziecko mówi i oddycha przez nos, często się przeziębia, chrapie podczas snu, możemy podejrzewać przerost trzeciego migdałka. W postawieniu prawidłowej diagnozy i ewentualnym operacyjnym usunięciu go, niezbędna będzie pomoc tego właśnie specjalisty. Jego ocena będzie też konieczna w wypadku wystąpienia innych chorób uszu, nosa, gardła i krtani, które mogą wpłynąć na prawidłową mowę.

           

          Foniatra

          Wady wymowy i problemy z głosem mogą być wynikiem nieprawidłowo działającego aparatu mowy. Do foniatry logopeda może skierować zarówno dzieci jak i osoby dorosłe, u których głos jest nieprawidłowy, lub np. pojawiła się przedłużająca się chrypka. Dzięki posiadanemu warsztatowi, foniatra jest w stanie szczegółowo zdiagnozować działanie poszczególnych elementów aparatu mowy, od strun głosowych począwszy, na ocenie sprawności języka kończąc. Pomoże odkryć powody zaburzenia głosu występujące w przebiegu różnych chorób, związane z wpływami środowiskowymi oraz zdiagnozować choroby zawodowe ludzi pracujących głosem.

           

          Audiolog

          Wady wymowy mogą być wynikiem nieprawidłowego słuchu dziecka. Do tego specjalisty logopeda kieruje w celu zbadania czy słuch działa prawidłowo, czy nie występują w nim żadne ubytki, a jeżeli tak – to w jakim zakresie. Często – posiadając świadomość istniejącej wady – można, jeżeli nie jest ona wielka, prowadzić bardziej celowaną terapię opartą w większej mierze np. o zmysł wzroku. W przypadku poważniejszych wad słuchu po zastosowaniu odpowiednich aparatów słuchowych bądź implantu ślimakowego, logopeda pomaga odkryć świat dźwięków, prowadząc w ścisłej współpracy z audiologami wychowanie słuchowe małego pacjenta.

           

           

          Ortodonta

          Wady wymowy mogą być wynikiem nieprawidłowości zgryzu. Często zdarza się, że zaburzenia prawidłowego zgryzu, polegające na niewłaściwym wzajemnym układzie obu łuków zębowych, mogą mieć ogromny wpływ na kształtowanie się głosek. Może to doprowadzić np. do seplenienia. Często zły stan uzębienia mlecznego maluchów może w sposób radykalny zmienić jakość wymawianych głosek. Jest to tym bardziej groźne, że niewłaściwa artykulacja jest utrwalana w czasie, gdy głoski dopiero się kształtują. Korekta zgryzu dziecka, bądź np. aparat założony w miejsce zbyt wcześnie spróchniałych mleczaków, może wpłynąć znacząco na poprawę jakości wymowy naszego dziecka.

           

          Do grupy specjalistów współpracujących z logopedą w zakresie rozwoju psychicznego i umysłowego dziecka należą m.in.: psycholog, neurolog i psychiatra dziecięcy.

           

           

          Psycholog

          Wady wymowy mogą być przejawem ogólnego opóźnienia dziecka. W celu właściwej oceny jego rozwoju, logopeda kieruje je do psychologa. To on – dzięki odpowiednim narzędziom – jest w stanie właściwie ocenić stan dziecka, wykryć i zidentyfikować wszelkie nieprawidłowości rozwoju, pokierować pacjenta w celu wyrównania ewentualnych niedociągnięć. Nieoceniona jest pomoc psychologa w pracy z osobami jąkającymi się. Zwykle wspólne prowadzenie przez logopedę i psychologa terapii pacjentów z zaburzeniami płynności mowy daje dużo lepsze i bardziej widoczne efekty.

          Neurolog dziecięcy

          Wady wymowy mogą współistnieć z innymi schorzeniami o charakterze neurologicznym. Do ich prawidłowej oceny logopedzie potrzebny będzie neurolog. Tylko on może we właściwy sposób zdiagnozować np. padaczkę dziecięcą. Choroba ta może być przeciwwskazaniem do niektórych form terapii logopedycznej, dlatego przy jakichkolwiek podejrzeniach jej istnienia niezbędna jest właściwa ocena stanu pacjenta.

           

           

          Psychiatra dziecięcy

          Wady wymowy mogą występować u dzieci z nieprawidłowościami natury psychiatrycznej. Aby terapia logopedyczna mogła być prawidłowo przeprowadzona, niezbędna jest niekiedy opinia psychiatry. To on jest w stanie właściwie zdiagnozować autyzm, zespół Aspergera, Williamsa czy nadpobudliwość psychoruchową (ADHD). Dzięki wskazówkom dotyczącym leczenia dziecka, logopeda jest w stanie ustawić indywidualną terapię, dostosowaną do oczekiwań i możliwości pacjenta.

          Logopedia jest nauką interdyscyplinarną. Przeprowadzenie indywidualnej diagnozy i odpowiedniej dla każdego pacjenta terapii musi być oparte o ogromną wiedzę specjalistów z bardzo wielu dziedzin medycyny.

           

          Opracowanie:

          mrg Beata Piktel

          neurologopeda, surdologopeda

          terapeuta Integracji Sensorycznej

           

          ZASADY I ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

           

          Obowiązującym uregulowaniem prawnym dotyczącym udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest rozporządzenie MEN w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z 9 sierpnia 2017 roku.

          Istotą pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom jest:

          • rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia;
          • rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia;
          • rozpoznawanie czynników środowiskowych wpływających na funkcjonowanie ucznia w przedszkolu, szkole i placówce, w celu wspierania jego potencjału rozwojowego i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu przedszkola, szkoły i placówki oraz w środowisku społecznym.

          Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole udzielają uczniom nauczyciele oraz specjaliści, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni.

          Pomoc ta jest organizowana i udzielana we współpracy z: rodzicami uczniów, poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi szkołami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.

           

          UCZNIOWIE O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH

           

          UCZEŃ Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

          Uczeń z niepełnosprawnością to uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, który z uwagi na zaburzenia i odchylenia rozwojowe o zróżnicowanej etiologii, wymaga zastosowania specjalnej organizacji procesu edukacyjnego w zakresie: organizacji warunków technicznych, metod i środków stosowanych w procesie dydaktycznym, kształtowania relacji społecznych, współpracy ze środowiskiem rodzinnym.

          - uczniowie niesłyszący, słabo słyszący

          - uczniowie niewidomi, słabo widzący

          - niepełnosprawność ruchowa w tym afazja

          - niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim

          - niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym

          - autyzm, w tym Zespół Aspergera

          -  niepełnoprawności sprzężone

          NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE

          - zagrożenie niedostosowaniem społecznym

          - zaburzenia zachowania i emocji

           

          SZCZEGÓLNE UZDOLNIENIA

           

           - uczeń przejawia możliwości zaawansowanych dokonań w dziedzinie umysłowej, twórczej, artystycznej, w zakresie zdolności przywódczych czy poszczególnych przedmiotów nauczania.

          SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ

          - dysleksja

          - dysgrafia

          - dysortografia

          - dyskalkulia

          NIEPOWODZENIA EDUKACYJNE

           

          - uczniowie zagrożeni drugorocznością

          DEFICYTY KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH I ZABURZENIA SPRAWNOŚCI JĘZYKOWYCH

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          - dzieci, którzy słyszą i rozumieją mowę, jednak nie mogą jej używać i do ekspresji potrzebują alternatywnych form języka

          - dzieci mają problem zarówno z rozumieniem mowy jak też z językową ekspresją werbalną. W celu porozumiewania się z nimi językowo, trzeba ustanowić język alternatywny

          - dzieci i młodzież, które rozumieją mowę i podejmują próby mówienia, jednak przekaz werbalny nie jest zrozumiały i adekwatny do potrzeb oraz możliwości poznawczych i społecznych. Dla nich język alternatywny ma stanowić uzupełnienie lub wsparcie języka mówionego

          - zaburzenia języka

          - zaburzenia mowy dotyczące artykulacji, fonacji, płynności mowy

          CHOROBA PRZEWLEKŁA

           

          - uczeń z chorobą przewlekłą to dziecko, które wymaga specjalnego postępowania rehabilitacyjnego, wymaga długotrwałego leczenia, długiego nadzoru, obserwacji czy opieki. Zdiagnozowanie przez lekarza przewlekłej choroby nie oznacza automatycznie potrzeby stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy wobec tego dziecka, ale wskazuje głównie na jego specjalne potrzeby medyczne. Choroby przewlekłe, to między innymi: astma, hemofilia, padaczka, depresja, schizofrenia, zaburzenia psychotyczne, zaburzenia tikowe, zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja), cukrzyca.

          SYTUACJA KRYZYSOWA

           

          - uczeń w sytuacji kryzysowej to osoba doznająca niespodziewanie niekorzystnych wydarzeń powodujących silny stres i ogromne napięcie emocjonalne. Sytuacja kryzysowa może być spowodowana jednym zdarzeniem traumatycznym bądź ujawnić się jako konsekwencje długotrwałych minikryzysów (zaniedbań, konfliktów) w sferze wychowawczej, edukacyjnej, psychologicznej, ekonomicznej, organizacyjnej.

          TRUDNOŚCI ADAPTACYJNE

           

          - uczeń z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanymi z wcześniejszym kształceniem za granicą.

           

          Korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogiczna w szkole jest dobrowolne i nieodpłatne. Udzielana jest ona uczniom przede wszystkim w trakcie bieżącej pracy z nimi. Udzielają jej nauczyciele oraz specjaliści, a w szczególności: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni.

          Specjaliści udzielający konkretnym uczniom pomocy psychologiczno - pedagogicznej wspierają nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych w dostosowaniu sposobów i metod pracy do możliwości psychofizycznych tych uczniów, a także prowadzą specjalistyczne zajęcia. W naszej szkole uczniowie mogą korzystać z następujących form pomocy psychologiczno – pedagogicznej:

           

           

          Specjaliści radzą:

           

          Dobra motywacja to podstawa sukcesu! Naprawdę!

           

          REGUŁY UŁATWIAJĄCE NAUKĘ

          1. Zadbaj oto, aby przestrzeń wokół Ciebie była zorganizowana w przyjazny dla Ciebie sposób - wywietrz pokój, zadbaj o właściwe oświetlenie pomieszczenia, w którym się uczysz, pielęgnuj porządek lub taki rodzaj nieładu, który nie powoduje dekoncentracji Twojej uwagi. Ucząc się, siedź na wygodnym krześle o odpowiednim kształcie i wysokości, pamiętając, że zbyt twarde sprzyja zmęczeniu a zbyt miękkie senności. Zrezygnuj z towarzystwa osób, które Ci przeszkadzają.
          2. Dobrze zapamiętasz, jeżeli chcesz zapamiętać, a nie, jeśli wmówisz sobie, że to nudne, głupie i bez sensu. Jeśli uważasz dany temat za nudny i wkurzający - prawdopodobnie takim będzie. Myśl pozytywnie zarówno o sobie, jak i o efekcie nauki i nie dopuszczaj do świadomości myśli o braku zdolności czy słabej pamięci. Zacznij używać sformułowań: "Oczywiście, że się nauczę", "Łatwo to zapamiętam", "Dam sobie z tym radę".
          3. Rozwijaj nawyki sprzyjające koncentracji uwagi. Przed przystąpieniem do uczenia się określ sobie cząstkowy cel i wyznacz czas na jego realizację. Ucz się o tej porze dnia, w której nauka najlepiej "wchodzi" Ci do głowy. Przed rozpoczęciem nauki zrelaksuj się tak, aby nie trapiły Cię negatywne emocje. Pamiętaj, że najczęstszymi przyczynami rozkojarzenia są niezaspokojone potrzeby fizyczne lub psychiczne.
          4. Ustal typowy dla siebie sposób uczenia się. Jak twierdzi R. Linksman każdy z nas obdarzony jest charakterystycznym "superłączem edukacyjnym", czyli sposobem przetwarzania informacji, dzięki któremu uczenie się staje się bardziej efektywne, łatwiejsze i przyjemniejsze. Twój styl uczenia się to sposób, w jaki odbierasz informacje z otoczenia: wzrokowy, słuchowy, dotykowy, kinestetyczny.
          5. Stosuj "płodozmian", czyli zasadę kontrastu. Ucz się różnych przedmiotów jednego po drugim, np. humanistyczne przedzielaj ścisłymi lub odwrotnie. Nie ucz się razem podobnych przedmiotów, ponieważ informacje będą na siebie zachodzić, co utrudni zapamiętanie.
          6. Zaczynaj naukę od najtrudniejszego dla Ciebie materiału, żeby mieć go "z głowy" jak najszybciej i żeby w miarę rosnącego zmęczenia było ci łatwiej.
          7. Powtarzaj - bez tego zmarnujesz trud uczenia się. Zapamiętujemy lepiej to, co powtarzamy.
          8. Ucząc się, rób regularne przerwy, nie dopuszczając do znużenia, złości i przemęczenia, bo to obniży skutecznie Twoją motywację do nauki. Jedną „dawkę" nauki postaraj się zmieścić w przedziale od pół godziny do godziny. Przerwy krótkie (kilkuminutowe) wypełniaj aktywnością fizyczną, pij wodę; dłuższe - przeznacz na relaks lub sen. Nie narzucaj sobie zbyt ostrego reżimu nauki, bo zmęczysz się i zniechęcisz niepotrzebnie na dłużej. Pamiętaj, aby nie uczyć się na tzw. ostatnią chwilę (np. przez całą noc na dzień przed egzaminem), bo w tym przypadku organizm Twój nie wykaże należytej zdolności do koncentracji.
          9. Staraj się w trakcie nauki odwoływać do różnorodnych skojarzeń zmysłowych - takie postępowanie ułatwia rozumienie i zapamiętanie informacji.
          10. Nagroda, czyli wzmocnienie pozytywne. Nagroda mniejsza, ale natychmiastowa, działa bardziej motywująco, niż nagroda duża, ale odległa w czasie. Jeśli udało nam się ukończyć zadanie, które nam ciążyło, sprawmy sobie przyjemność. Ludzie optymistycznie nastawieni do życia motywują się nawzajem. Pozytywne myśli pomagają w działaniu a negatywne je hamują.

           

          Rad udzielała Dorota Maliszewska - psycholog, socjoterapeuta
          W oparciu o literaturę:
          - Rimm B. S.- "Bariery szkolnej kariery: Dlaczego dzieci zdolne maja słabe stopnie?", WSiP, 1994
          - Balińska H. (red) - "Moje dziecko - dobry uczeń", WSiP, W-wa, 1984

          Dziecko w rozwodzie

                                                                        

          Nieważne czy dziecko ma 5 czy 14 lat, rozstanie rodziców zawsze jest dla niego traumatycznym przeżyciem. Choć może tego nie okazywać, traci poczucie bezpieczeństwa, zamartwia się o przyszłość. Na szczęście rodzice mogą mu pomóc uporać się z lękami. Dorośli mogą swym postępowaniem złagodzić skutki rozwodu. Wiele zależy od tego, jak przedstawią dziecku konsekwencje rozstania.
          Nie ma znaczenia, z jakich powodów dochodzi do rozpadu rodziny, emocjonalne konsekwencje zawsze są bardzo duże. W zależności od wieku, dzieci różnie reagują na rozwód rodziców.

          Jak dzieci rozumieją rozwód?

          KIEDY DZIECKO MA 3 DO 5 LAT

          Twoje dziecko żyje nadzieją, że znów będziecie razem. Twoje dziecko ma poczucie, że cię straciło. Może to prowadzić do agresji wobec ciebie, twojego partnera, rodzeństwa, dzieci lub nauczycielek w przedszkolu.
          U dziecka wzrasta poczucie opuszczenia, gdy jesteś zajęty(a) konfliktem, własnym żalem, tworzeniem nowego związku lub walką o byt.
          Twoje dziecko może brać na siebie winę za rozpad waszego małżeństwa - bardzo często dzieci uważają, że swoim zachowaniem doprowadziły do rozwodu rodziców ("tatuś odszedł, bo byłem niegrzeczny").
          Twoje dziecko może wycofać się do wcześniejszych etapów rozwoju, kiedy było malutkie i miało pełną opiekę obojga rodziców; może się to wyrażać w moczeniu się w nocy, brudzeniu majtek, ssaniu kciuka, wzmożonym przytulaniu się.

          KIEDY DZIECKO MA 6 DO 8 LAT

          Twoje dziecko może przeżywać przytłaczające uczucie smutku – szlocha, popłakuje.
          Twoje dziecko bardzo tęskni za rodzicem, który z nim nie mieszka.
          Twoje dziecko może odczuwać lęk przed tym, że utraci także rodzica, który z nim mieszka.
          Może złościć się na tego rodzica, którego obwinia za rozpad związku.
          Może czuć, że musi wybierać, wobec kogo był lojalnym - wobec mamy czy wobec taty?
          Wciąż po cichu liczy, że znowu będziecie razem.

          KIEDY DZIECKO MA 9 DO 12 LAT

          Twoje dziecko może obwiniać i wyrażać silną złość do rodzica, którego uważa za sprawcę rozwodu. Może odrzucać „złego rodzica”.
          Może przeżywać głębokie poczucie straty, żalu i bezradności.
          Twoje dziecko może wstydzić się przed innymi tego, co dzieje się w rodzinie.
          Twoje dziecko może zachowywać się agresywnie wobec rówieśników, nauczycieli i innych osób. Taka agresja jest próbą rozładowania nagromadzonej złości lub karaniem kogoś w „zastępstwie” winnego rodzica.
          Twoje dziecko może doświadczać różnych dolegliwości, takich jak bóle głowy i brzucha, trudności ze snem.
          Twoje dziecko może utracić wiarę i pewność siebie, co może skutkować gorszymi wynikami w szkole.

          KIEDY DZIECKO DOJRZEWA: 13 DO 18 LAT

          Dziecko może czuć się nadmiernie obciążone emocjonalnym wspieraniem rodzica lub zajmowaniem się młodszym rodzeństwem.
          Dziecko może czuć się zmuszane do podjęcia samodzielnej decyzji, z którym rodzicem chce zostać.
          Dziecko może oczekiwać, że wynagrodzisz mu straty związane z rozwodem, np. materialnie.

                                                           

           

          Gdy już decyzja zapadła pomyśl o dzieciach.


          Sposób poinformowania dzieci o tym nieprzyjemnym wydarzeniu jest kluczowy. Może zaważyć na jego stosunku do całej sprawy. Ważny jest przekaz, że choć niektóre rzeczy się zmieniają, to inne pozostają. A do tego niech należą m.in. uczucie, jakim darzysz dziecko ty i jego tata, a także stabilizacja, którą staracie się mu zapewnić. Nie mów źle o jego tacie. Podważanie autorytetu drugiego rodzica jest tylko dowodem bezradności i frustracji. Takie zachowanie krzywdzi dziecko, które jest rozdarte między miłością do obojga rodziców, a lojalnością wobec tego, z którym zostanie.
          Nie należy rezygnować z codziennej rutyny. W takim momencie bardziej niż czegokolwiek innego dziecko potrzebuje stabilizacji i spokoju. Rodzice mający wrażenie, że wynagrodzą mu ciężkie chwile, rozluźniając dyscyplinę albo obsypując prezentami doprowadzają dziecko do pełnej dezorientacji.
          W konfliktach związanych z rozstaniem rodziców, w które oprócz rodziców zaangażowane są dzieci może pomóc mediacja. Mediacja może być przydatna zarówno w sytuacji przejściowego kryzysu małżeńskiego, który nie kończy się rozstaniem małżonków, jak i w przypadku, kiedy małżonkowie podjęli decyzję o rozwodzie. W sytuacji rozstania mediacja możliwa jest na każdym etapie procesu rozwodowego. Przed rozwodem i w trakcie trwania rozwodu mediacja może pomóc ustalić warunki rozwodu, zasady opieki nad dziećmi, wysokość alimentów, sposoby korzystania ze wspólnego mieszkania i wszystkie inne kwestie, które są ważne dla rozwodzących się. Ich ustalenie na drodze mediacji może zmniejszyć niszczący wpływ negatywnych emocji, zwykle towarzyszących rozwodowi. Mediacja może zakończyć się spisaniem porozumienia. Porozumienie zawarte przed mediatorem może zyskać moc prawną po zatwierdzeniu przez sąd lub notariusza.

          Kiedy czujesz, że przerastają cię kłopoty, poszukaj profesjonalnej pomocy. Użyteczne kontakty znajdziesz:

          Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej
          Ośrodki oferują pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej i nie są w stanie samodzielnie się z nią uporać. Udzielają pomocy w formie świadczeń pieniężnych: zasiłki, pomoc dla rodzin zastępczych oraz niepieniężnych: praca socjalna, pomoc rzeczowa, posiłki.
          Ośrodek Pomocy Społecznej w Sokółce
          ul. Wojska Polskiego 7
          16-100 Sokółka
          tel./fax. (085) 711-20-64
          e-mail: opssok@op.pl
          strona www: opssokolka.pl


          Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
          Pomaga w dochodzeniu praw i roszczeń osobom potrzebującym, w równym zakresie, np: w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych, ustalaniu stopnia niepełnosprawności. Specjaliści w PCPR-ach szkolą kandydatów na rodziców zastępczych.
          Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sokółce
          ul. Marsz. J. Piłsudskiego 8
          16–100 Sokółka
          Tel. 85 711 08 23, 85 711 08 43, tel/ fax 85 711 08 61
          e-mail: pcpr.sokolka@sokolka-powiat.pl


          Stowarzyszenia Mediatorów Polskich- oddział Białystok
          Mediatorzy pomagają rozwiązywać zarówno konflikty między pokrzywdzonymi i sprawcami przestępstw, jak i konflikty rodzinne.
          Marcin Szargiej
          ul. Antoniukowska 62 lok. 1,
          tel. 792518315.


          Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Sokółce
          Poradnia udziela też rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno- pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży. Wspomaga przedszkola, szkoły i placówki w zakresie realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.
          Korzystanie z pomocy specjalistów jest dobrowolne i bezpłatne. Nie wymagamy skierowań.
          Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna
          ul.Polna 1
          Sokółka 16-100
          e-mail: pppsokolka@interia.pl
          Telefon: 85 7113291
          Faks: 85 7113291
           
          Opracowała: Dorota Maliszewska - psycholog, socjoterapeuta, mediator sądowy.
          Przy pisaniu tekstu korzystałam m.in. z Lisy Rene Reynolds pt "Pomóż dziecku przetrwać rozwód", wydawnictwa Bis oraz poradnika umieszczonego na stronach Komitetu Ochrony Praw Dziecka.
           
           
           
           
           
           
           
           
           
           


           

           

           

          Jak pomóc dziecku potrzebującemu sensorycznych bodźców?

           

           

          W zasadzie w każdej klasie jest jedno lub więcej dzieci, które aby utrzymać uwagę na tym co mówi nauczyciel, potrzebują więcej niż inni specyficznych bodźców sensorycznych. To te dzieci, które często się huśtają na krześle, czymś manipulują, czasem coś żują, machają nogami itp. System nerwowy tej grupy dzieci potrzebuje ekstra dawki wrażeń sensorycznych by utrzymać właściwe pobudzenie mózgu pozwalające na koncentrację. Uwagi typu "nie huśtaj się na krześle", "nie machaj nogami", "skup się", itp. zwykle nie są pomocne, a najczęściej przeciw skuteczne. Dziecko zamiast skupiać się na nauczycielu będzie albo cały czas kontrolowało swoje zachowanie "by się nie huśtać na krześle", a tym samym nie będzie myślało o tym co mówi nauczyciel, albo będzie myślało o tym kiedy będzie przerwa i wreszcie będzie mogło pobiegać. Co zatem należy robić?

          1. Na krześle należy położyć krążek sensoryczny, niezbyt mocno napompowany tak by z jednej strony dziecko mogło się pobujać na nim nikomu nie przeszkadzając, a z drugiej strony /dzięki temu ,że krążek ma specjalne wypustki/ otrzymać dużą stałą dawkę wrażeń propriocepcji (czucia głębokiego). Te wrażenia pomogą utrzymać właściwe pobudzenie układu nerwowego, by skupić się na zadaniach lekcyjnych.
          2. Zalecić przed lekcją krótki rytmiczny marsz w miejscu, a w czasie lekcji wycieranie tablicy.
          3. Jeśli jest taka możliwość zaleć siedzenie na specjalnym krześle z wmontowaną wewnątrz dużą piłką lub po prostu na niezbyt mocno napompowanej dużej piłce
          4. Jeśli dziecko lubi manipulowanie, ściskanie, dotykanie różnych rzeczy pozwolić by miało na biurku, w teczce, na ławce jakiś gripper /coś do ściskania, może nawet kilka rzeczy do ściskania/ i mogło go używać w miarę potrzeb.
          5. Są dzieci, które by utrzymać uwagę muszą coś gryźć czy trzymać coś w buzi. Często więc gryzą ołówki lub trzymają je w buzi. Należy pozwolić by mogło żuć gumę do żucia, a jeśli to niemożliwe zaleć by rodzice zakupili specjalne nakładki do gryzienia na ołówek, lub specjalne gryzaki. Pozwolić by na ławce miało wodę mineralną, którą będzie mogło popijać przez słomkę.
          6. Wreszcie dobrym zwyczajem dla takich dzieci /być może dla całej grupy/ jest by przed lekcjami, raz na godzinę, raz na dwie godziny zorganizowanie ćwiczenia, które będą polegały na:
            1. wiszeniu na drabince na rękach przez co najmniej 30sek.
            2. przenoszeniu jakichś ciężkich rzeczy lub choćby zabawę w "przepychanie ściany"
            3. jeśli jest plac zabaw huśtaniu się na huśtawce
            4. zabawie w przeciąganie liny
          7. Warto mieć w klasie kącik sensoryczny by w czasie przerwy dzieci /szczególnie te z młodszych klas I-III/ zaspokoiły swoje potrzeby sensoryczne. W kąciku powinny być następujące rzeczy:
            1. coś na czym można się pokręcić,
            2. mała trampolina / 120 cm średnicy/ na której można poskakać
            3. pufy wypełnione granulatem
            4. piłka na której można poskakać lub się pobujać leżąc na niej na brzuchu

           Zastosowanie tych prostych zaleceń z pewnością przyniesie pomoc. Są to sprawdzone zalecenia stosowane przez terapeutów zajęciowych, terapeutów integracji sensorycznej, nauczycieli na całym świecie.

          Opracowanie:  Beata Piktel – neurologopeda, surdologopeda, terapeuta integracji sensorycznej

           

           

          Dziecko z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego

          Szacuje się też, że co najmniej połowa dzieci z rozpoznanymi trudnościami w uczeniu się, dysleksją, zespołem zaburzeń uwagi i zachowania, ma również problemy z przetwarzaniem słuchowym typu centralnego. Dzieci z tym zaburzeniem nie są w stanie przetwarzać tego, co słyszą w ten sam sposób jak ich rówieśnicy. Występują u nich problemy ze  słyszeniem części dźwięków, mimo prawidłowego słuchu fizycznego, spowodowane przez uszkodzenie centralnej - nerwowej - części układu słuchowego. Zaburzenie występuje jedynie na poziomie przetwarzania bodźców słuchowych, bowiem mózg dziecka nie potrafi rozpoznawać i interpretować dźwięków, zwłaszcza mowy. To niezwykle istotna informacja dla rodziców!

          Kłopoty z rozumieniem mowy

          Dzieci z APD mogą słyszeć normalnie i rozpoznawać pojedyncze dźwięki w bardzo cichym otoczeniu. Problem pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy różnice pomiędzy dźwiękami w słowach, nawet wypowiadanych głośno i wyraźnie, są niewielkie. Często zdarza się to w pomieszczeniach, miejscach, w których panuje hałas, na przykład na placu zabaw, podczas imprez sportowych, w szkolnej stołówce. Gdy mowa nie jest kierowana bezpośrednio do nich, mogą jej nie rozumieć. Podobnie z pytaniami i poleceniami - często nieprawidłowo reagują na nie, zwłaszcza, gdy są długie i skomplikowane. Objawy centralnych zaburzeń słuchu mogą wahać się od łagodnych do ciężkich, przybierając różne formy.

          Podejrzenia zaburzeń

          Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko ma Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, zadaj sobie następujące pytania:

          • Czy dziecko łatwo się rozprasza i wyraźnie przeszkadzają mu głośne lub nagłe hałasy?
          • Czy wykazuje nadwrażliwość na dźwięki, a hałaśliwe otoczenie denerwuje je?
          • Czy jego zachowanie i reakcje znacząco poprawiają się w cichszym otoczeniu?
          • Czy twoje dziecko ma trudności w wypełnianiu poleceń, nawet bardzo prostych i wielokrotnie powtarzanych?
          • Czy ma trudności w czytaniu, ortografii, nauce języka obcego?
          • Czy ustnie podawane zadania matematyczne są trudne dla dziecka?
          • Czy obserwujesz, że twoje dziecko jest słabo zorganizowane i zapominalskie?
          • Czy w rozmowie ma ono problemy z podążaniem za myślą drugiej osoby?

          Inne częste objawy, to przede wszystkim:

          • opóźniony rozwój mowy,
          • zaburzenia intonacji i głosu, które mogą przybrać formę mowy wolnej i cichej, bądź bardzo szybkiej i głośnej,
          • zmęczenie po przebywaniu w hałaśliwym miejscu,
          • częste, silne bóle głowy,
          • zaburzona umiejętność skupienia i koncentracja uwagi,
          • nadmierne zwracanie uwagi na nieistotne, rozpraszające bodźce słuchowe,
          • trudności z zapamiętaniem i powtarzaniem usłyszanej informacji, sekwencji dźwięków, trudności z uczeniem się na pamięć i zapamiętywaniem (na przykład imion, dni tygodnia),
          • pismo o charakterze dysgraficznym,
          • trudności w czytaniu, polegające na niewłaściwym łączeniu głosek w sylaby, a potem w wyrazy oraz myleniem podobnie brzmiących głosek jak p/b, w/f  (co dodatkowo odzwierciedla się w błędnym  zapisie),
          • błędy ortograficzne w piśmie, ale zazwyczaj typu słuchowego,
          • skupianie uwagi na głosie mówiącego, a nie na słyszanych treściach,
          • trudności z dobrym słyszeniem w szumie,
          • brak płynności w wypowiedzi.

          Zaburzenia przetwarzania słuchowego bywają często mylnie rozpoznawane, ponieważ wiele wymienionych zachowań towarzyszy również innym problemom, takim jak trudności w uczeniu się, nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), a nawet depresji.

          Przyczyny zaburzeń

          Często przyczyna choroby dziecka nie jest znana, ale do czynników ryzyka, które mogą mieć wpływ na wystąpienie Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego należą:

          • wcześniactwo,
          • niedotlenienie w czasie porodu,
          • uraz głowy,
          • zatrucie ołowiem,
          • częste i przewlekłe infekcje, zapalenia ucha środkowego,
          • genetyczne dyspozycje – dysleksja

          Czynnikiem ryzyka może być również zbyt długi czas spędzany przed telewizorem i komputerem.

           

          Bardzo ważna jest diagnoza

          Bardzo ważna jest wczesna, właściwa diagnoza, które ukierunkuje pracę terapeutyczną z dzieckiem. Pozwala to uniknąć opóźnień w rozwoju mowy i problemów w nauce szkolnej.  Jednak większość z testów przeprowadzonych w celu sprawdzenia centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego wymaga odpowiedniego wieku, czyli ukończonych 7 lub 8 lat, dlatego wiele dzieci nie jest diagnozowanych wcześniej i dość późno rozpoczyna odpowiednią terapię.

          Należy pamiętać, że układ słuchowy dziecka rozwija się do 15 roku życia, toteż większość dzieci z rozpoznaniem APD można jeszcze rozwinąć lepsze umiejętności w okresie, gdy ich układu słuchowy wciąż dojrzewa. Właściwa terapia mowy i języka oraz urządzenia wspomagające słyszenie mogą pomóc dzieciom w rozumieniu dźwięków i rozwijaniu dobrych umiejętności komunikacyjnych. W obecnych czasach w Polsce możliwości oddziaływań terapeutycznych są znaczne, powstaje coraz więcej ośrodków prowadzących terapię zaburzeń przetwarzania słuchowego. Stosuje się standardowe metody pracy terapeutycznej oraz nowoczesne metody rehabilitacji – treningi słuchowe metodą Johansena, Tomatisa, Warnkego i inne.

          Jak możesz pomóc dziecku?

          Wskazówki dla rodziców dziecka z  zaburzeniami przetwarzania słuchowego:

          • w miarę możliwości, w domu i w szkole, redukuj wszelkie szumy i hałasy,
          • poproś dziecko, by patrzyło  na ciebie, gdy mówisz,
          • wracaj się do niego za pomocą prostych, wyrazistych zdań,
          • mów w nieco wolniejszym tempie i spokojnie,
          • za każdym razem proś dziecko, aby powtórzyło na głos twoje polecenia (także samo do siebie),
          • zapisuje zalecenia, rzeczy do wykonania w późniejszym czasie. Twojemu dziecku pomaga dobra organizacja, planowanie, dlatego warto zadbać o spokojny, zorganizowany styl życia,
          • zapewnij dziecku spokojne miejsce, w którym w ciszy może odrabiać lekcje i uczyć się,
          • dbaj o odpowiednią ilość snu,
          • ucz pozytywnego, realistycznego podejścia do własnych ograniczeń oraz buduj w dziecku poczucie własnej wartości – to bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju osobowości twojej pociechy. Wiara w siebie i odpowiednie techniki radzenia sobie z zaburzeniem, czasami mogą zdziałać cuda.

          Z wykorzystaniem:  Andrzej Senderski - Diagnostyka centralnych zaburzeń przetwarza­nia słuchowego. Algorytm postępowania diagnostycznego oraz R.W. Keith  - Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego. Otolaryngologia, 2004.

          Opracowanie: Beata Piktel – neurologopeda, surdologopeda, terapeuta integracji sensorycznej

           

           

           

          O WPŁYWIE FUNKCJI RĘKI W ROZWOJU MOWY DZIECKA

           

          W procesie kształtowania się mowy, rozwój dłoni, jej sprawność ma niebagatelne znaczenie. Co więcej, pracując nad dłońmi pracujemy również nad mową dziecka. A można to robić właściwe od urodzenia i to w postaci wspaniałej zabawy. Nie potrzeba do tego wykfalifikowanego terapeuty – wystarczy chętny rodzic.

          W świetle najnowszych badań neurobiologii „mowa jest czynnością złożoną, procesem wieloetapowym, w którego realizację zaangażowanych jest wiele struktur mózgowych kierujących oraz scalających pracę układów anatomicznych i funkcjonalnych, biorących bezpośredni udział w odbiorze i nadawaniu mowy”.

          Dzięki tej definicji widzimy jak wiele czynników wpływa na rozwój mowy. Jednym z nich jest

          motoryka precyzyjna dłoni, czyli precyzyjne ruchy dłoni i palców oraz manipulacja dłońmi pod

          kontrolą wzroku. Dr Teresa Kaczan uważa, że prawidłowo wykształcona funkcja ręki umożliwia i przyspiesza rozwój mowy. Można tego dokonać poprzez odpowiednią stymulację dłoni, co prowadzi do pobudzania ośrodka w mózgu odpowiedzialnego za funkcje percepcyjne i motoryczne dłoni, wpływając pośrednio na aktywizację ruchowego ośrodka mowy.

          Przyczyną tego zjawiska jest sąsiedztwo obu tych ośrodków w korze mózgowej. Zajmują one duży obszar, co świadczy o tym jak wielkie jest ich znaczenie. Motoryka precyzyjna dłoni oraz

          mowa należy do wyższych czynności mózgowych, które sterowane są przez procesy korowe.

          Proces kształtowania się motoryki precyzyjnej dłoni jest bardzo skomplikowany, a jego początek pojawia się już w okresie życia płodowego. Tworzą się wówczas i intensywnie rozwijają mięśnie dziecka. Pierwsze spontaniczne ruchy dziecka pojawiają się w 6 tygodniu życia płodowego – co jest przyczyną współpracy mięśni i nerwów. Natomiast w 12 tygodniu dziecko porusz się na zdecydowanie szerszą skalę i nie jest to już stymulowane działaniem jakiegoś bodźca. Oprócz takich czynności jak m.in.: skoki, odpychanie, kopanie, unoszenie, kołysanie, płód potrafi poruszać palcami u rąk i nóg. To właśnie jest początkiem pracy mięśni, które dziecko wykorzystywać będzie po porodzie do chwytania, oddychania, fonacji oraz ssania. W czasie gdy rozwija się sprawność precyzyjnych ruchów palców, doskonalą się mięśnie krtani biorące udział podczas mówienia.

          W rozwoju mowy dziecka istnieje związek funkcji ręki (szczególnie dotyczy to umiejętności manipulowania przedmiotami) a nabywaniem czynności mowy. Poprzez dostarczanie różnorodnych doznań dotykowych, stwarza się doskonałą możliwość do stymulacji mowy. Najwięcej receptorów dotykowych znajduje się na opuszkach palców, w skórze warg oraz na czubku języka. Dlatego też zmysł dotyku wykorzystywany jest do działań rozwijających i wspierających mowę, dostarczając w ten sposób ogromną ilość bodźców zmysłowych.

          Rehabilitantki - dr Swietłana Masgutowa i dr Anna Regner udowadniają, że wzrost sprawności dłoni ściśle związany jest z rozwojem sprawności w zakresie motoryki narządu artykulacyjnego (potocznie mówiąc – buzi). Zależność motoryki precyzyjnej dłoni ze sprawnością aparatu artykulacyjnego wykorzystywana jest w różnorodnych terapiach, mających na celu stymulację i regulację tejże zależności u dzieci z dysfunkcjami w zakresie prawidłowego rozwoju tj.:

          - hipotonii,

          - spastyce,

          - zespołach wad genetycznych,

          - uszkodzeniach metabolicznych,

          - uszkodzeniach OUN,

          - oraz innych powiązanych z niedostatkiem mowy lub jej

          zaburzeniami.

          W jaki sposób i od kiedy możemy usprawniać dziecięce dłonie?

          Właściwie od urodzenia każdego dnia można znaleźć lub stwarzać dziesiątki sytuacji w których można tego dokonać. Zaczynając od masażyków, zabaw różnymi fakturami i konsystencjami, manipulowania przedmiotami, zabaw manualnych itp.

          Oto przykłady zabaw usprawniających rozwój dłoni:

          – rysowanie i malowanie rączkami oraz przeróżnymi przyborami na różnorodnych powierzchniach, strukturach oraz materiałach,

          – wycinanie, wydzieranie, wyklejanie, wydrapywanie różnych materiałów i struktur,

          – lepienie, wałkowanie, ugniatanie, rzeźbienie z plasteliny, ciastoliny, modeliny, masy solnej, masy piaskowej itp.

          – przewlekanie, wyszywanie, przeplatanie, wiązanie za pomocą tasiemek, wstążeczek, sznurków, guzików, koralików, kulek, cekinów itp.

          – przybijanie stempelków, pieczątek, znaczników wykonanych z różnych materiałów na różnego rodzaju strukturach,

          – zapinanie i odpinanie guzików, rzepów, suwaków, skuwek itp.

          – odkręcanie i zakręcanie słoików, nakrętek, pudełek itp.

          – chwytanie i przenoszenie małych przedmiotów paluszkami, pęsetką, spinaczami,

          – zgniatanie, formowanie, ugniatanie kulek z papieru, gazet, folii spożywczej itp.

          – mieszanie, przesypywanie, przelewanie piasku, ryżu, kaszy, wody, hydrożelu itp.

          – dotykanie przedmiotów o różnej fakturze,

          – układanie puzzli, mozaik, wzorów, budowanie z klocków o różnych fakturach;

          – dopasowywanie kształtów do różnych otworów,

          – klaskanie, zabawy paluszkowe, masażyki dziecięce.

          Manipulując rękoma aktywizujemy elementy kory mózgowej odpowiedzialne za ruch, a tym samym pobudzamy ośrodek ruchowy mowy. Dlatego też warto wspierać rozwój dziecka stwarzając mu okazję do usprawniania rąk i zabaw stymulujących małą motorykę.

           

          Opracowanie: Beata Piktel – neurologopeda, surdologopeda, terapeuta integracji sensorycznej

           

          Literatura:

            1. Kaczan T., Sadowska L. „Ergoterapia jako forma stymulująca rozwój mowy u dzieci z zespołem Downa i innymi anomaliami rozwojowymi w świetle integracji sensorycznej”. W: Logopedia 1995 nr 22.
            2. Masgutowa S., Regner A. „ Rozwój mowy dziecka w świetle integracji sensomotorycznej”. Wrocław 2009.
            3. Regner A. „ Wczesna interwencja logopedyczna wobec dziecka zagrożonego niepełnosprawnością”. W: Cytowska B., Wilczura B. „Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka”. Warszawa 2005.

           

          Dziecko z Autyzmem i zespołem Aspergera w szkole.

          Wskazania do pracy z dzieckiem z autyzmem:

          • intensywna praca nad rozwojem umiejętności dnia codziennego przez naśladowanie;
          • wdrażanie do większej samodzielności w zakresie czynności samoobsługowych;
          • ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem poprzez wykorzystanie ich w konkretnych codziennych sytuacjach;
          • konsekwentne wymaganie od dziecka spełniania poleceń, nie wyręczanie go w działaniu;
          • usprawnianie umiejętności koncentracji uwagi;
          • wydłużanie czasu koncentracji uwagi;
          • ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej;
          • ćwiczenia lewej półkuli mózgu – program Szeregi i sekwencje;
          • ćwiczenia artykulacyjne (podczas nauki powtarzania i rozpoznawania samogłosek, wyrażeń dźwiękonaśladowczych i sylab – program Kochać czytać oraz Moje sylabki;
          • ćwiczenia gestu wskazywania palcem obiektów, części obiektów oraz obrazków;
          • ćwiczenia rozumienia czasowników;
          • układanie zwierzątek, innych figur, postaci wg polecenia typu: kotek pije, mama śpi;
          • ćwiczenia kategoryzacji, sekwencji;
          • ćwiczenia praksji oralnej (języka, żuchwy, warg);
          • ćwiczenia motoryczne -bieganie, kopanie, itp.;
          • ćwiczenia pamięci symultanicznej i sekwencyjnej;
          • poszerzanie zestawu ćwiczeń o zabawy ruchowe, muzyczno-ruchowe oraz wzbogacanie zestawu pomocy dydaktycznych o nowe atrakcyjne i nieznane uczniowi;
          • stymulacja sensoryczna ze szczególnym zwróceniem uwagi na wzrok, dotyk oraz czucie głębokie;
          • kształtowanie poczucia schematu własnego ciała i orientacji w przestrzeni (duży nacisk na naśladowanie ruchów, mowy, z czasem: nazywanie, wskazywanie, rozpoznawanie);
          • uczestnictwo w terapiach Weroniki Sherborn, Metodzie Dobrego, SI;

           



           

          Tekst opracowały:
          Beata Piktel- neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej oraz
          Dorota Maliszewska - psycholog, socjoterapeuta.
          W pracy wykorzystano z publikacje: "Uczeń z Zespołem Aspergera" Joanny Święcickiej oraz "Autyzm, przyczyny, symptomy, terapia" Ewy Pisuli.

           

          Zaburzenia integracji sensorycznej.

          Co to jest integracja sensoryczna?

          Najprościej mówiąc - to prawidłowe przetwarzanie wrażeń zmysłowych. Integracja sensoryczna dotyczy każdego. O co dokładnie w niej chodzi? Mózg odbiera z otoczenia bodźce zmysłowe: dotykowe, słuchowe, wzrokowe, węchowe i smakowe. Oprócz tego rejestruje informacje płynące z wnętrza ciała - ze zmysłu równowagi (błędnikowego) oraz tzw. czucia głębokiego, czyli mięśni, ścięgien. Informacje z otoczenia i ciała napływają do mózgu nieustannie. Abyśmy mogli zareagować odpowiednio w danej sytuacji (np. odsunąć rękę od gorącego naczynia, żeby się nie poparzyć) mózg musi błyskawicznie zinterpretować, posegregować i połączyć w jedną spójną całość (zintegrować) bodźce docierające z różnych zmysłów. W miarę rozwoju i dojrzewania układu nerwowego, dziecko powinno posiadać zdolność do łączenia wielu bodźców jednocześnie i precyzyjnego pokierowania złożoną reakcją. Większość procesów integracji sensorycznej przebiega poza świadomością. Rozwija się w sposób naturalny, przez codzienne aktywności: bieganie, skakanie, bujanie się itp.
          Zdarza się jednak, że u niektórych dzieci mózg nie jest w stanie przetworzyć prawidłowo docierających wrażeń ze zmysłów, posegregować ich i połączyć. Dziecko może reagować nadmierną lub zbyt małą wrażliwością na różne bodźce, np. dotykowe, słuchowe, wzrokowe, smakowe. Żeby stwierdzić zaburzenia integracji sensorycznej, należy przeprowadzić diagnozę. Pojedynczy objaw nie musi być wskazaniem do diagnozy, jednak już kilka z nich może być wyraźną wskazówką i dziecko powinno mieć wykonaną pełną diagnozę zaburzeń integracji sensorycznej.
           

          Jakie objawy mogą świadczyć o występowaniu zaburzeń w zakresie integracji sensorycznej?

           

          Jeśli zachowanie Twojego dziecka budzi Twój niepokój zastanów się czy nie zauważasz u niego następujących objawów:

          • nadmierna wrażliwość na bodźce zmysłowe: dotyk, wzrok, słuch, ruch
          • zbyt niska wrażliwość na bodźce
          • trudności z koncentracją uwagi
          • zbyt niski lub wysoki poziom aktywności ruchowej
          • trudności w koordynacji ruchowej
          • impulsywność
          • opóźniony rozwój mowy
          • trudności w nauce
          • opóźnienia w rozwoju ruchowym

          Gdy problemem są codzienne czynności, jeśli nadwrażliwość lub podwrażliwość dotyczy kilku zmysłów i znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie dziecka, jego relacje z rówieśnikami, naukę i zachowanie w szkole, należy poszukać pomocy u terapeuty SI.
          W wyniku słabej integracji zmysłów, dziecko może mieć różnego rodzaju kłopoty w codziennym funkcjonowaniu. Zaburzone współdziałanie zmysłów może objawiać się problemami w spostrzeganiu, zachowaniu, uczeniu się, wykonywaniu czynności precyzyjnych, czytaniu, pisaniu, aktywności ruchowej i funkcjonowaniu społecznym.

           



           

          Opracowały:
          Beata Piktel- neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej,
          Dorota Maliszewska - psycholog.
          Przedstawiony materiał został zredagowany w oparciu o Borkowska, M., Wagh, K. (2010). Integracja sensoryczna na co dzień. Warszawa: PZWL.